دستگاه

دستگاه مجموعث ای چند مدی است دستگاه را میتوان از این جهت نیز کامل به شمار آورد که تمام محدوده مناسب خوانندگی انسان را که در موسیقی ایرانی شش دانگ پیوسته برابر دو و نیم اکتاو است پوشش میدهد. در ارایه دستگاه این وسعت صوتی از چند مرحله یا طبقه میگذرد که از بم ترین بخش شروع و تا زیرترین بخش صدا را در بر میگیرد.

هر مرحله شامل یک مد (شاه گوشه یا مقام) است که حدودا وسعت دو دانگ با یک نت مرکزی (شاهد) را پوشش میدهد

برای شناسایی هر مد علاوه بر جنس و نوع دانگ ها و محل استقرار نت شاهد لازم است عوامل دیگری از جمله نت ایست و نت متغیر را مد نظر قرار داد زیرا در مواقعی تغییر این عوامل میتواند دو مد را از هم از متفاوت کند